โวหารภาพพจน์
-
โวหารภาพพจน์ จัดทําโดยครุบัวตูม ออนตะไคร้
-
ความหมายของโวหารภาพพจน์โวหารภาพพจน์ คือ กลวิธีการนําเสนอสารโดยการพลิกแพลงภาษาที่ใช้ พูด หรือเขียนให้ แปลกออกไปจากภาษาตามตัวอักษรทําให้ ผ้ ูอ่านเกิดภาพในใจเกิดความประทับใจ เกิดความรู้ สึกสะเทือนใจ เป็ นการเปรียบเทียบให้ เห็นภาพอย่ างชัดเจน
-
อุปมาโวหารอุปมา ( Simile ) คือ การเปรียบเทียบว่ าสิ่ งหนึ่งเหมือนกับสิ่ งหนึ่งโดยใช้ คาเชื่อมทีมความหมายเช่ นเดียวกับ คําว่ า ํ ่ ี“เหมือน” เช่น ดุจ ดัง ราว ราวกับ ่เปรียบ ประดุจ เฉก เล่ห์ ปาน ประหนึ่งเพียง เพียง พ่าง ปูน ฯลฯ
-
ตัวอย่าง อุปมาโวหารปัญญาประดุจดังอาวุธท่าทางหล่อนราวกับนางพญาปากเธอเหมือนกระจับอ่ อนไพเราะกังวานปานเสี ยงนกร้ องจมูกเหมือนลูกชมพู่ตาเหมือนตามฤคมาศใบหูเหมือนทอดมันร้ อนๆโทษผู้อนเพียงเมล็ดงา
-
อุปลักษณ์ ( Metaphor )อุปลักษณ์ ก็คล้ ายกับอุปมาโวหารคือเป็นการเปรียบเทียบเหมือนกัน แต่เป็นการเปรียบเทียบ สิ่ งหนึ่งเป็ นอีกสิ่ งหนึ่ง อุปลักษณ์ จะไม่ กล่ าวโดยตรงเหมือนอุปมา แต่ ใช้ วธีกล่ าวเป็ นนัยให้ เข้ าใจเอาเองทีสําคัญ อุปลักษณ์ จะ ิ ่ไม่ มคาเชื่อมเหมือนอุปมา อุปลักษณ์ มลกษณะการเปรียบเป็ นจะมีคาว่ า ี ํ ีั ํเป็ น, คือ อยู่ในข้ อความนั้น
-
6. ตัวอย่าง โวหารอุปลักษณ์ขอเป็ นเกือกทองรองบาทา ไปจนกว่าชีวนจะบรรลัยัทหารเป็ นรั้วของชาติเธอคือดอกฟ้ าแต่ฉนนั้นคือหมาวัด ัเธอเป็ นดินหรื อเธอเป็ นหญ้าแท้จริ งมีค่ากว่าใครนิรันดร์ชาวนาเป็ นกระดูกสันหลังของชาติครู คือแม่พิมพ์ของชาติ ชีวิตคือการต่อสู้ ศัตรู คือยาชูกาลัง
-
ปฏิพากย์ ( Paradox )ปฏิพากย์ หรือ ปรพากย์ คือการใช้ ถ้อยคําทีมความหมายตรงกันข้าม หรือขัดแย้งกันมากล่าว อย่างกลมกลืนกันเพือเพิมความหมายให้ มนําหนักมากยิ่งขึ้นตัวอย่างปฏิพากย์ โวหารเลวบริสุทธิ์ บาปบริสุทธิ์ สวยเป็นบ้า สวยอย่างร้ายกาจ สนุกฉิบหาย สวรรค์บนดิน ยิงรีบยิงช้า นํ้าร้อนปลาเป็น นํ้าเย็นปลาตาย เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียง่าย รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ แพ้เป็นพระ ชนะเป็นมาร
-
อติพจน์ (Hyperbole)อติพจน์ หรือ อธิพจน์ คือโวหารทีกล่าวเกินความจริง เพื่อเน้นความรู้สึก ทําให้ ผู้ฟังเกิดความรู้สึกที่ลึกซึ้งภาพพจน์ ชนิดนี้นิยมใช้ กันมากแม้ ในภาษาพูด เพราะเป็นการกล่าวที่ทำให้ เห็นภาพได้ ง่ายและแสดงความรู้ สึกของกวีได้ อย่างชัดเจน ตัวอย่าง อติพจน์โวหาร คิดถึงใจจะขาด คอแห้งเป็นผง ร้อนตับจะแตก หนาวกระดูกจะหลุด การบินไทยรักคุณเท่าฟ้า คิดถึงเธอทุกลมหายใจ เข้าออก
-
ในกรณีทใช้ โวหารตํ่ากว่าจริงเรียกว่า "อวพจน์ " ตัวอย่าง อวพจน์ โวหาร เล็กเท่าขี้ตาแมว เพียงชั่วลัดนิวมือเดียว รอสักอึดใจเดียว
-
บุคลาธิษฐาน (Personification ) บุคลาธิษฐาน หรือ บุคคลวัต คือการกล่าวถึงสิ่งต่างๆ ที่ไม่มีชีวต ไม่มีความคิด ไม่มีวิญญาณ เช่น โต๊ะ เก้ าอี้ อิฐ ปูน หรือสิ่ งมีชีวตทีไม่ ใช่ มนุษย์ เช่ น ต้ นไม้ สั ตว์ โดยให้ สิ่งต่ างๆเหล่ านีแสดงกิริยา ิ ่ ้อาการและความรู้สึกได้ เหมือนมนุษย์ตัวอย่าง บุคลาธิษฐาน หรือ บุคคลวัตมองซิ..มองทะเล บางครั้งมันบ้าบิ่นทะเลไม่ เคยหลับใหล บางครั้งยังสะอื้น เห็นลมคลื่นเห่ จูบหิน กระแทกหินดังครืนครืนใครตอบได้ ไหม ไฉนจึงตื่นทะเลมันตื่นอยู่รํ่าไป ่ ่
-
ตัวอย่าง บุคลาธิษฐานฟ้าหัวเราะเยาะข้า ชะตาหรือ ดินนั้นถืออภิสิทธิ์ ชีวิตข้าเองไม่เกรงดินฟ้า ไส้เดือนเที่ยวเกี้ยวสาว ทุกจุลินทรียอะมีบา ชาวอัปสรนอนชั้นฟ้า เชิดหน้าได้ดิบได้ดีเสียงร้องไห้ร่ำหาเหมือนฟ้าร้อง พระธรณี ตีอกด้วยตกใจพระเสื้อเมืองเมินมองแล้วร้องไห้ โลกบาลถอนฤทัยไม่อาจมอง
-
สั ญลักษณ์ (symbol )สัญลักษณ์ เป็นการเรียกชื่อสิ่งๆหนึ่งโดยใช้ คำอื่นมาแทน ไม่เรียกตรงๆ ส่วนใหญ่ คำที่นํามาแทนจะเป็นคําที่เกิดจากการเปรียบเทียบและตีความซึ่ง ใช้ กันมานานจนเป็นที่เข้าใจและรู้ จักกันโดยทั่วไป
-
ตัวอย่ าง สัญลักษณ์เมฆหมอก แทน อุปสรรคสีดา แทนความตาย ความชั่วร้ายสีขาว แทนความบริสุทธิ์กุหลาบแดง แทน ความรักหงส์ แทน คนชั้นสูงกา แทน คนตํ่าต้อย ดอกไม้ แทน ผู้หญิงแสงสว่าง แทน สติปัญญาเพชร แทน ความแข็งแกร่ง ความเป็นเลิศแก้ว แทน ความดีงาม ของมีค่าลา แทน คนโง่ คนน่าสงสาร คนพาล คนคดสุนัขจิ้งจอก แทน คนเจ้าเล่ห์
-
14. นามนัย ( Metonymy )นามนัย คือการใช้ คาหรือวลีซึ่งบ่ งลักษณะหรือคุณสมบัตของสิ่ งใดสิ่ งหนึ่ง ํ ิแทนอีกสิ่ งหนึ่งคล้ ายๆสั ญลักษณ์ แต่ ต่างกันตรงที่ นามนัยนั้นจะดึงเอาลักษณะบางส่ วนของสิ่ งหนึ่งมากล่ าว ให้ หมายถึงส่ วนทั้งหมด
-
15. ตัวอย่าง นามนัยเมืองโอ่ ง หมายถึง จังหวัดราชบุรีเมืองย่ าโม หมายถึง จังหวัดนครราชสี มาทีมเสื อเหลือง หมายถึง ทีมมาเลเซียทีมกังหันลม หมายถึง เมืองเนเธอร์ แลนด์ทีมสิ งโตคําราม หมายถึง อังกฤษฉัตร หมายถึง กษัตริย์เก้ าอี้ หมายถึง ตําแหน่ งมือทีสาม ่ หมายถึง ผู้ก่อความเดือดร้ อนเมืองนําหอม้ หมายถึง ประเทศฝรั่งเศส
-
16. สั ทพจน์ (Onematoboeia )สั ทพจน์ หมายถึงภาพพจน์ ทเี่ ลียนเสี ยงธรรมชาติเช่ น เสี ยงดนตรี เสี ยงสั ตว์เสี ยงคลืน เสี ยงลม เสี ยงฝนตก ่เสี ยงนําไหล ฯลฯ การใช้ ภาพพจน์ ้ประเภทนีจะทําให้ เหมือนได้ ยนเสี ยง ้ ินั้นจริง ๆ
-
17. ตัวอย่าง สัทพจน์ลูกหมาร้องบ๊อก ๆ ๆ ลูกนกร้องจิ๊บๆๆ ลูกแมวร้องเหมียว ๆ ๆเปรี้ ยง ๆ ดังเสี ยงฟ้ าฟาดตะแลกแต๊กแต๊กตะแลกแต๊กแต๊ก กระเดื่องดังแทรกสํารวลสรวลสันต์คลื่นซัดครื นครื นซ่ าที่ผาแดง ุ่นํ้าพุพงซ่าไหลมาฉาดฉาน เห็นตระการเสี ยงกังวานมันดังจอกโครม จอกโครม มันดังจอก จอก โครม โครมบัดเดี๋ยวดังหง่างเหง่งวังเวงแว่ว อ้อยอี๋เอียง อ้อยอี๋เอียงส่ งเสี ยงร้องเสี ยงลิงค่างบ่างชะนีวะหวีดโหวย กระหึ มโหยห้อยไม้น่าใจหายป๊ ะโท่นป๊ ะโท่นป๊ ะโท่นโท่น
-
18. สรุ ปโวหารภาพพจน์๑. อุปมาโวหาร๒. อุปลักษณ์ โวหาร๓. ปฏิพากย์ พจน์๔. อติพจน์ หรือ อธิพจน์๕. อวพจน์๖. บุคลาธิษฐาน บุคคลวัต๗. สั ญลักษณ์๘. นามนัย๙. สั ทพจน์
-
19. ั ้ ่ ให้นกเรี ยนวิเคราะห์ขอความต่อไปนี้วามีโวหารภาพพจน์ชนิดใดบ้าง เช้าวันหนึ่งตื่นขึ้นมาด้วยอารมณ์สดใส ท้องฟ้ าใสสด บรรยากาศสวยงามเหมือนได้อยูบน ่ ่สวรรค์ จิตใจว้าวุนคิดถึงคนไกลที่ไปเป็ นทหารทําหน้าเป็ นรั้วของชาติ คิดถึงปั ญหาภาวะเศรษฐกิจ คิดถึงชาวนาที่เป็ นกระดูกสันหลังของชาติ ทันใดนั้น ได้ยนเสี ยงแตรรถยนต์ดง ิ ัปิ๊ น ปิ๊ น เขาจึงตื่นจากภวังค์ และรู ้สึกกระหายนํ้าอย่างมาก มองดูทะเลซัดคลื่นเข้าหาฝั่งซึ่งมีความใหญ่โตราวจะพังถล่มทับบ้านเรื อน นกน้อยกําลังบินออกจากรังเพื่อหากินส่ งเสี ยงจิ๊บๆจ๊าบๆร้องเรี ยกกัน ฟ้ าเริ่ มหลังนํ้าตา ท้องฟ้ ามืดคลึ้ม สายลมโบกพัดอย่างแรง ่ต้นมะพร้าวไม่อาจต้านความแรงได้ลมนอนเคลื่อนเต็มท้องถนน ฉันรู ้สึกถึงธรรมชาติ ้ธรรมชาติที่พร้อมจะเอาคืนจากมนุษย์ผที่ทาลายธรรมชาติ..